مُحَرَّمُ‌الحَرام اولین ماه سال هجری قمری است. دلیل نام‌گذاری این ماه، حرام‌بودن جنگ در آن ذکر شده است. واقعه کربلا که منجر به شهادت امام‌حسین(ع) و یارانش شد، در ماه محرم سال ۶۱ق اتفاق افتاده است. شیعیان هر سال از ابتدای این ماه سوگواری می‌کنند.
مُحَرَّمُ‌الحَرام یا مُحَرَّم اولین ماهِ سال در تقویم هجری قمری است. این ماه را از آن جهت محرم نامیده‌اند که در آن جنگ و غارت حرام بود.
ماه عزاداری شیعیان
پس از شهادت امام‌حسین (ع) در محرم سال ۶۱قمری، این ماه برای شیعیان به ماه عزا تبدیل شده است. امامان معصوم(ع) و شیعیان آن‌ها به برگزاری مراسم عزاداری در این ماه همت می‌ورزیده‌اند. در حدیثی از امام‌رضا(ع) آمده است: «چون ماه محرم فرا می‌رسید، کسی پدرم را خندان نمی‌دید و اندوه و حزن پیوسته بر او غالب می‌شد تا روز عاشورا. آن روز، روز مصیبت و حزن و گریه او بود و می‌گفت: امروز روزی است که حسین(ع) شهید شده است.»
گرامیداشت محرم و یادآوری رشادت شهدای کربلا نزد مردم مسلمان ایران از اهمیت زیادی برخوردار است؛ مراسم عزاداری در ایران هرسال از اولین روز محرم آغاز می‌شود و تکیه‌خانه‌ها، حسینیه‌ها، مساجد و خانه‌ها میزبان عزاداران حسینی هستند.
تاسوعا و عاشورای حسینی در ایران تعطیل رسمی است و هیئت‌های عزاداری از صبح در خیابان‌های شهرهای مختلف ایران عزاداری و نوحه‌سرایی می‌کنند. برپایی مراسم عزای سرور و سالار شهیدان در میان مردم مسلمان ایران، افغانستان، پاکستان، آذربایجان و کشورهای دیگری که مسلمانان در آن زندگی می‌کنند، از اهمیت زیادی برخوردار است.
وقایع مهم ماه محرم
در ادامه به وقایع مهم ماه محرم اشاره می‌شود:
- ورود امام‌حسین(ع) و یارانش به سرزمین کربلا در سال ۶۱قمری سرآغاز حادثه عاشورا بود؛
- درگذشت حضرت آدم(ع)؛
- شهادت حضرت یحیی(ع)؛
- جلوگیری از دستیابی اهل‌بیت امام‌حسین(ع) به آب به دستور عمربن‌سعد؛
- تاسوعا و شب عاشورا روزی که دشمن، حسین‌بن‌علی(ع) و یارانش را در کربلا محاصره کرد و برای جنگ با آن‌ها اجتماع کرد. امام‌حسین(ع) شب را از دشمن مهلت گرفت تا به عبادت و دعا بپردازد؛
- روز عاشورا روز شهادت امام‌حسین(ع) و یارانش در سال ۶۱قمری است؛
- شام غریبان؛
-انفجار بمب در حرم امام‌رضا(ع) در سال ۱۴۱۵ق؛
- حرکت‌دادن اسیران کربلا به‌سوی کوفه در سال ۶۱ق؛
- شهادت امام‌سجاد(ع) در سال ۹۴ یا ۹۵ق. بنا بر قول دیگر شهادت ایشان ۲۵محرم است؛
- حرکت اسیران کربلا به‌سوی شام در سال ۶۱ق؛
- بمب‌گذاری و تخریب حرم عسکریین(ع) در سامرا در سال ۱۴۲۷ق؛
- محاصره مکه و سنگ‌باران کعبه به‌وسیله سپاهیان یزیدبن‌معاویه در سال ۶۴ق؛
- تبعید امام‌جواد(ع) به بغداد در سال ۲۲۰ق.
محرم و صفر
| شهرآرانیوز
هر ساله آغاز ماه صفر، آغاز سیاه پوشان کوچه به کوچه مشهد است که زیر سایه شهید عزیزی ادامه پیدا می‌کند. این هم جواری ۱۲۰۰ ساله با مرقد مطهر خورشید هشتم، سبب شکل گیری خُرده فرهنگ‌ها و آیین‌هایی شده که جلوه برخی از آن‌ها را تنها در این دیار و در این بخش از جغرافیای ایران می‌توان مشاهده کرد.
کد خبر: ۸۰۰۵۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۱۸
مجتبی قیطاقی، از هنرمندان و پژوهشگران موسیقی خراسان، سال هاست در زمینه موسیقی آیینی پژوهش می‌کند. او در ثبت تعزیه ایران در فهرست آثار معنوی بشری یونسکو سال ۲۰۱۰ میلادی مشارکت داشته و پژوهش میدانی و تهیه مستندات بخش موسیقی بخشی‌های خراسان را نیز انجام داده است.
کد خبر: ۷۹۵۵۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۱۴
مدیرکل اوقاف خراسان رضوی گفت: ۱۱۴۸ مراسم در دهه اول ماه محرم برگزار شد و برای اجرای نیت واقفان در این دهه، از محل عایدی موقوفات بیش از ۵۰ میلیارد هزینه شد.
کد خبر: ۷۹۵۳۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۱۴
اجرای «سوگ خوانی عبرت» از سوم شهریور در مؤسسه جوانان آستان قدس رضوی آغاز شده است و تا دوازدهم این ماه هر شب از ساعت ۱۹ تا ۲۱:۱۵ ادامه دارد.
کد خبر: ۷۹۰۶۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۱۰
هر سال با فرارسیدن ماه محرم هنرمندان به خلق آثاری با حال و هوای این ماه دست می‌زنند تا ارادت خود را به امام حسین (ع) و عظمت واقعه عاشورا نشان دهند. در این سال‌ها خوانندگان و آهنگ سازان بسیاری، قطعاتی با محوریت محرم را منتشر کرده اند. هم زمان با ماه محرم در این نوشتار نگاهی داشته ایم به برخی از دیگر آلبوم‌ها و قطعات موسیقی که نت به نت از محرم گفته اند.
کد خبر: ۷۸۲۸۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۰۱
در دهه اول محرم و همزمان با ایام سوگواری شهادت سید و سالار شهیدان و با توجه به شیوع کرونا، احیای سنت قدیمی روضه خانگی در برنامه مداحان اهل بیت عصمت و طهارت در دارالمومنین قرار گرفت، روضه‌های خانگی که جلوی درب منزل شهدا، روی پشت بام منازل، حیاط خانه‌ها و یا داخل منازل با رعایت پروتکل‌های بهداشتی برگزار شد، عزاداران را میهمان خوان گسترده اباعبدالله(ع) کرد، روضه‌های خانگی با قدمتی طولانی، از دیرباز در نقاط مختلف کشور و به تبع آن در همدان برگزار می‌شد و از مظاهر محبت و دلدادگی مردم به ساحت مقدس اهل بیت(ع) به شمار می‌رفت که کرونا باعث شد برای رعایت پروتکل‌ها و پرهیز از تجمع، دوباره توجه ویژه‌ای به این سنت شود.
عکس: بهزاد علیپور | فارس
کد خبر: ۷۸۱۰۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۳۰
مراسم عزاداری شب های دهه اول ماه محرم هیأت انصار الحجه مشهد با مدیحه سرایی امیر کرمانشاهی و با رعایت پروتکل های بهداشتی در استادیوم تختی مشهد برگزار در حال برگزاری است.
کد خبر: ۷۷۸۴۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۶
دومین شب از مراسم عزاداری حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام با حضور رهبر معظم انقلاب اسلامی در حسینیه‌ی امام خمینی(ره) برگزار شد.
عکس:پایگاه اطلاع رسانی رهبر معظم انقلاب
کد خبر: ۷۷۸۳۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۶
با هر متر و معیاری که موضوع را مد نظر قرار دهیم، سینمای ایران درباره عاشورا حق مطلب را ادا نکرده است و ریل‌گذاری فرهنگی حوزه سینما نیز به‌شکلی نیست که امیدوار به تغییر وضعیت کنونی باشیم.
کد خبر: ۷۷۶۷۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۷
معاون فرهنگی سازمان تبلیغات خراسان رضوی گفت: هیئت ها و تکایای مذهبی همانند سایر شهرهای کشور به دلیل وضعیت قرمز و‌جلوگیری از تکثیر بیماری کرونا ۲ساعت زمان برای برگزاری مراسمات در فضای باز دارند
کد خبر: ۷۷۶۵۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۴
هر سال با آغاز دهه اول محرم و آیین‌های سوگواری، هیئت‌ها و مجالس عزاداری با تهیه و توزیع غذای نذری میان مردم نذرشان را ادا می‌کنند. از زمان شیوع کرونا تاکنون، این اقدام با شرایط خاصی همراه شده است.
کد خبر: ۷۷۵۸۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۳
کتاب «حقیقت عاشورا؛ از عاشورای حسین (ع) تا تحریفات عاشورا» عهده‌دار بررسی نهضت امام حسین (ع) است؛ از حماسه آن حضرت تا کوشش ایشان برای جلوگیری از جنگ؛ از ستم‌ستیزبودن امام حسین (ع)؛ از درس‌هایی که از امام‌حسین (ع) می‌توان آموخت تا عبرت‌هایی که باید آن را فراگرفت؛ از اینکه امام حسین چه می‌گفت، تا اینکه مخالفانش چه می‌گفتند؛ و عاشورا نزاع چه با چه بود؟
کد خبر: ۷۷۵۲۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۳
بدون تردید واقعۀ عاشورا و اتفاقاتی که در آن روز افتاد، یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین وقایعی است که در تاریخ اسلام به وقوع پیوسته است. تا چه اندازه نقل‌های نوشته شده در آثار مورخان سده‌های نخست درخور اعتماد است؟ حجت الاسلام دکتر رسول جعفریان سال هاست که مقالات و کتاب‌های گوناگونی در تحلیل قیام عاشورا و منابع تاریخی آن نوشته است. در این گفتگو برآنیم تا به بررسی منابع تاریخی قیام عاشورا بپردازیم.
کد خبر: ۷۷۵۲۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۳
ماجرا درباره هیئتی در مشهد است که تصاویرش از نخستین شب برگزاری عزاداری محرم، علاقه‌مندان به مکتب اهل بیت را آزرده خاطر کرد. به بهانه این ماجرا، با حجت الاسلام مرتضی همتی فر، معاونت فرهنگی آموزشی و پژوهشی اداره کل تبلیغات اسلامی خراسان رضوی، صحبت می‌کنیم و از نظارت بر عملکرد هیئت‌های مذهبی در شرایط حساس کنونی می‌پرسیم.
کد خبر: ۷۷۳۴۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۱
نایب رئیس هیأت مدیره و مدیرعامل شرکت بهره‌برداری متروی تهران و حومه از افزایش قطارهای فوق‌العاده مترو در دهه اول محرم خبر داد.
کد خبر: ۷۷۳۲۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۰
شبکه‌های سیما ویژه‌برنامه‌های مختلفی را برای پخش در ایام محرم و صفر درنظر گرفته‌اند. پخش سخنرانی‌ها، برنامه‌های ترکیبی و گفت وگومحور و نماهنگ‌های عاشورایی بخشی از این ویژه برنامه‌ها ست که در ادامه به برخی از مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم.
کد خبر: ۷۷۲۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۰
آیین اذن عزا از حضرت امام رضا (ع) و آغازبه‌کار «حسینیه کتاب» به همت اداره کل کتابخانه‌های عمومی خراسان رضوی، با حضور رئیس کمیسیون فرهنگی شورای اسلامی شهر مشهد و شعار «یا حسین (ع)، زیر علمت کتاب می‌خوانم» برگزار شد.
کد خبر: ۷۷۲۲۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۰
شب‌های محرم هر کدام به نام یکی از شهدا یا شخصیت‌ها یا وقایعی مرتبط با جریان کربلا نام گذاری شده است. مداحان و ذاکران اهل بیت، در گذر زمان و بر اساس جایگاه شهیدان کربلا، و وقایع این نام‌گذاری را انجام داده‌اند.
کد خبر: ۷۷۱۶۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۱۹
یادی از آماده کردن معروف‌ترین و شلوغ‌ترین تکیه در مشهد قدیم که هزینه های آن مردمی و به اعتبار «سید‌حیدری»پرداخت می‌شده است.
کد خبر: ۷۷۱۱۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۱۹
برابر اسناد برجای مانده، نخستین نشانه‌های ممنوعیت عزاداری به سال ۱۳۰۴ برمی‌گردد؛ شب‌نامه‌هایی در سفر رضاخان به آذربایجان پخش شد که رضاخان حدی برای روضه و روز‌های آن مشخص می‌کند.
کد خبر: ۷۷۱۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۱۹