مشهد به عنوان شهر دوستدار دوچرخه چه کاستی‌هایی دارد؟

به گزارش شهرآرانیوز، اواخر خرداد ماه امسال بود که وزارت کشور گواهینامه دبیرخانه ملی شهر دوستدار دوچرخه را به مشهد اعطا کرد. این گواهینامه به دلیل تلاش‌های گسترده مدیریت شهری برای توسعه دوچرخه سواری در مشهد از طریق ایجاد ساز و کار دوچرخه‌های اشتراکی بود تا در اولین گام، مشهد در میان تمام شهر‌های کشور به عنوان شهر دوست دار دوچرخه معرفی شود. از نظر کمی نیز چندی پیش با ورود ۳۰۰ دوچرخه جدید، ناوگان یاد شده تقویت شده‌است، اما این تمام آنچه باید باشد نیست و مسیر‌های دوچرخه این شهر نیازمند توسعه زیرساخت‌ها و مانع زدایی در مسیر تردد دوچرخه‌سواران است.

احداث ۲۰۵ کیلومتر مسیر دوچرخه در مشهد تا پایان سال گذشته رقم قابل ملاحظه‌ای است، اما وجود دست انداز‌های زیرساختی در مسیر دوچرخه مشکلی است که بار‌ها دوچرخه سواران مشهدی به تحریریه صدای مردم رسانده اند. در پیگیری درخواست‌های مردمی این بار با رضا رامشینی، از فعالان حوزه هوای پاک که با دوچرخه سفر‌های روزانه و درون شهری خود را انجام می‌دهد، همراه و هم رکاب می‌شویم تا از نزدیک مشکلات و آسیب‌های مسیر‌های دوچرخه شهر را رصد کنیم.

قطع مسیر دوچرخه در میدان هنرستان

رکاب زنی را با او در ابتدای مسیر دوچرخه میدان هنرستان شروع می‌کنیم. به میدان صارمی که‌ می‌رسیم، گفته‌های این دوچرخه سوار مشهدی درباره قطع مسیر‌ها در این مسیر دوچرخه را به چشم می‌بینیم. مسیر دوچرخه یک باره در میدان صارمی قطع می‌شود و از میدان هنرستان تا بولوار وکیل آباد مسیر دوچرخه‌ای وجود ندارد.

در ادامه حتما بخوانید مشهد شهری دوستدار دوچرخه می‌شود؟

رامشینی دراین باره می‌گوید: آیین نامه مسیر‌های دوچرخه که در سال ۱۳۹۹ به تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری رسیده، معیار‌های یک مسیر دوچرخه استاندارد را مشخص کرده است، اما می‌توان گفت که مسیر‌های دوچرخه در مشهد تا رسیدن به معیار‌های این آیین نامه راه طولانی در پیش دارد. هر کدام از مسیر‌ها یک یا چند مورد از مفاد این آیین نامه را نقض می‌کند.

او می‌افزاید: نبود عرض کافی، شعاع گردش زیاد، نامناسب بودن ارتفاع آزاد، کف سازی نامناسب و نبود فاصله از لبه‌های جدول از جمله مواردی است که در مسیر‌های دوچرخه مشهد رعایت نشده است. پیوسته نبودن مسیر‌های دوچرخه نیز یکی از مشکلات دوچرخه سواران است که در بولوار هنرستان مشهود است.

مسیر دوچرخه بولوار وکیل آباد؛ پارک خودرو‌ها

با ورود به بولوار وکیل آباد، در مسیر دوچرخه با خودرو‌های پارک شده مواجه می‌شویم که بقیه دوچرخه سواران نیز به سختی از کنار این خودرو‌ها عبور می‌کنند. در ابتدای وکیل آباد ۱۰ به دلیل احداث زیرگذر، مسیر‌های دوچرخه و عابران پیاده یکسان شده است.

یکی از دوچرخه سواران در این مسیر به ما نزدیک‌ می‌شود و بیان می‌کند: از وکیل آباد ۶ تا ۱۰ مسیر دوچرخه و عابران پیاده هم پوشانی دارد و برای رفت وآمد دوچرخه سواران خیلی مشکل ایجاد می‌شود؛ مدام باید مراقب باشیم که با عابران پیاده برخورد نکنیم. شهرداری برای حل معضل تردد در این مسیر، چاره‌ای بیندیشد.

مسیر دوچرخه ابتدای کوثر؛ نرده‌های مزاحم

در ادامه رکاب زنی بولوار وکیل آباد به ابتدای بولوار کوثر می‌رسیم. رامشینی که همچنان همراه ماست، درباره تقاطع‌های شهر توضیح می‌دهد: تقاطع‎‌های شهر اصلا دوچرخه دوست نیستند و اصولا برای رفت وآمد دوچرخه سواران مناسب نیستند. به عنوان مثال در ابتدای همین بولوار کوثر، شعاع گردش به راست این خیابان برای ورود به بولوار وکیل آباد چنان زیاد است که خودرو‌ها دید مناسبی ندارند و دوچرخه سوار باید پیاده شود تا با مراعات خیلی زیادی به آن طرف خیابان برود.

او ادامه می‌دهد: باید سیاست‌های دوچرخه محور در شهر تعریف شود. این فعال حوزه هوای پاک می‌گوید: نصب نرده‌های ترافیکی در مسیر دوچرخه یکی از موارد نقض استاندارد‌های یک مسیر است که در خیابان کوهسنگی نیز این وضعیت را داریم.

مسیر دوچرخه خیابان سناباد؛ تردد موتور‌ها

در ادامه رکاب زنی به بولوار ملک آباد می‌رسیم که به دلیل ترافیک همیشگی این بولوار، موتورسیکلت‌ها خیلی راحت وارد مسیر دوچرخه می‌شوند و از مسیر دوچرخه تردد می‌کنند. در مسیر دوچرخه خیابان سناباد نیز همین وضعیت صدق می‌کند و به گفته یکی دیگر از دوچرخه سواران، مسیر دوچرخه سناباد به مسیر موتورسیکلت تبدیل شده و گاهی خودرو در مسیر دوچرخه پارک شده است.

استانداردسازی، به مرور زمان

در بررسی وضعیت و آسیب شناسی مسیر‌های دوچرخه به سراغ متولی رسیدگی و نظارت بر آن‌ها می‌رویم. مدیرعامل سازمان حمل ونقل و ترافیک شهرداری مشهد با بیان اینکه آیین نامه‌های مسیر‌های دوچرخه به نسبت آیین نامه‌های مربوط به خودرو قدمت زیادی ندارند، توضیح می‌دهد: یک مسیر دوچرخه که پلان هندسی آن توسط مشاور طراحی می‌شود، جزئیات آن مشخص نمی‌شود، ولی هنگام احداث مسیر‌های دوچرخه عواملی مانند عرض معبر، پیاده روها، عقب نشینی ها، وضعیت و نقش معبر دخیل است.

در ادامه حتما بخوانید اعطای ۸۸۸۸۸ دوچرخه به مشهدی­‌ها با سود ۴ درصد

علی سمیعی بیان می‌کند: در اجرای مسیر‌های دوچرخه محدودیت‌هایی داریم، چون شهر از دیرباز شکل گرفته است و در خیلی از مناطق شهر شاید نشود مسیر استاندارد ایجاد کرد. مسیر‌های دوچرخه مشهد از دهه‌های ۷۰ تا ۸۰ در خیابان کوهسنگی ایجاد شد. باتوجه به مطالعات و مشخص شدن شبکه، به این سمت رفتیم تا در معابری که امکانش هست، مسیر دوچرخه را با حداقل ظرفیت‌های موجود ایجاد کنیم. در آینده طرح ریزی‌ها باید انجام شود تا به سمت استانداردسازی پیش برود.

او درباره استانداردسازی مسیر‌ها می‌گوید: در برخی مسیر‌ها استاندارد اجرا کرده ایم، به عنوان مثال در حدفاصل تقاطع مجد تا چهارراه ابوطالب، عرض دوونیم متر را به مسیر دوچرخه اختصاص داده ایم و نمونه دیگر در خیابان کوهسنگی است که عرض سه ونیم متر دارد.

مدیرعامل سازمان حمل ونقل و ترافیک شهرداری مشهد با اشاره به تجربه‌های خارجی دراین زمینه بیان می‌کند: در کشور‌های هلند، کانادا، ایتالیا و دانمارک و... نیز معابری را که امکان ایجاد مسیر دوچرخه دارند، اجرا می‌کنند و به مرور زمان، مسیر‌های دوچرخه را به یکدیگر متصل می‌کنند. البته که پرهیز از سیاست‌های خودرومحوری و کاهش سفر‌های خودرویی و تک سرنشینی نیز در اجرای سیاست‌های دوچرخه محور تأثیرگذار است.

شهرداری مجبور است نرده نصب کند

او درباره نصب نرده‌ها در مسیر‌های دوچرخه توضیح می‌دهد: شهرداری نگاه مثبتی به نصب نرده ندارد. شهرداری هزینه هنگفتی را صرف پیاده روسازی، زیباسازی، هم سطح سازی و مناسب سازی می‌کند تا عابران پیاده به طور ایمن و بدون هیچ گونه اختلاف سطح و معارضی رفت وآمد کنند؛ اما عده‌ای از سر خودخواهی، خودروهایشان را در پیاده رو پارک می‌کنند و مسیر را‌ می‌بندند و در نهایت شهرداری مجبور می‌شود نرده نصب کند.

سمیعی درباره قطع شدن مسیر دوچرخه در بولوار هنرستان می‌گوید: در بولوار صارمی، پیروزی و وکیل‌آباد مسیر دوچرخه داریم و تا حد امکان مسیر ایجاد شده است و به مرور زمان، این مسیر‌ها به یکدیگر متصل می‌شوند. مسیر دوچرخه خیابان هنرستان عرض مناسبی ندارد، ولی زمانی که پیاده روسازی شد، مسیر دوچرخه را نیز ایجاد کردیم و در صورت بهسازی جدید که فضای بیشتری به ما بدهند، مسیر دوچرخه استانداردسازی می‌شود.

او می‌افزاید: حدفاصل ابتدای خیابان هنرستان تا میدان صارمی به دلیل کمبود فضای پیاده رو و استقرار بیمارستان امکان ادامه مسیر دوچرخه نبود. در آینده این مسیر دوچرخه به بولوار وکیل آباد متصل می‌شود.

۲۰۵ کیلومتر مسیر دوچرخه در مشهد

مدیرعامل سازمان حمل ونقل و ترافیک با بیان اینکه مشاور ۲۶۰ کیلومتر مسیر دوچرخه طرح ریزی کرده است، می‌گوید: باتوجه به محدودیت ها، حدود ۲۰۵ کیلومتر آن اجرایی شده است. علاوه بر آن، حدود ۲۰ کیلومتر مسیر دوچرخه هم در بوستان‌ها داریم. شهر مشهد از لحاظ آمار مسیر‌های دوچرخه در معابر، رتبه اول را در کشور دارد.

۴ فوتی در میان دوچرخه سواران

او درباره آمار فوتی‌های دوچرخه سواران در سال گذشته بیان می‌کند: براساس اعلام پلیس راهور مشهد، چهار نفر فوتی دوچرخه سوار در سال گذشته داشته ایم.

سمیعی درباره توسعه مسیر‌های دوچرخه در حاشیه شهر توضیح می‌دهد: تمرکز مطالعات مسیر‌های دوچرخه در مرکز شهر است، اما معابری که در حاشیه شهر توسعه و بهسازی شوند، مسیر دوچرخه در آن‌ها احداث می‌شود. در محدوده‌هایی که بتوان مسیر‌های دوچرخه را ایجاد کرد، مسیر را ایجاد می‌کنیم؛ نمونه آن هم حذف لاین کندرو بولوار طبرسی شمالی و اختصاص آن برای پیاده رو و مسیر دوچرخه است.